در مسیر اجرا و پیشرفت طرح نهضت ملی مسکن مشکلاتی به وجود آمد که منجر به تاخیر در ساخت و تحویل پروژه ها شد. اکثر بانک هایی که موظف به پرداخت تسهیلات بودند، از این امر سر باز زدند و تنها تعدادی از بانک ها وام های درخواستی را اعطا نمودند. از این رو ساخت پروژه ها با کمبود بودجه و با تاخیری حدودا ۲ ساله مواجه شد.
پروژه های انبوهی که برای تحویل ۲ ساله آنها برنامه ریزی شده بود، با وجود اینکه حدودا 5 سال از آغاز به کار آنها می گذرد، خبری از تحویل مسکن به متقاضیان نیست.
در طی این مدت زمان افزایش تورم و در پی آن افزایش قیمت مصالح ساختمانی، منجر به تغییرات چشم گیری در هزینه تمام شده مسکن ملی شد و ۵۰۰ میلیون تومان برآورد شده به حدود ۱ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان رسید. به بیان دیگر، مبلغ وام به ۵۵۰ میلیون و آورده های نقدی به ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان تغییر کرد.
علاوه بر این، وزارت راه و شهرسازی برای تامین مبالغی که بانک ها موظف به پرداخت آن بودند، به جای اینکه بانک ها را مجبور به پرداخت تسهیلات نماید؛ تصمیم به اخذ این مبالغ از مردم گرفت. آورده های مردم که بایستی چند ماه یک بار، ۴۰ میلیون تومان واریز می نمودند؛ به مبالغ ۱۰۰ میلیون و یا حتی بیشتر و در فاصله های زمانی کوتاه تغییر کرد. به تازگی نیز پیامک هایی برای واریز وجه مسکن، به مردم ارسال شده که به منظور پیشرفت پروژه بایستی مبلغ ۱۰۰ میلیون یا بیشتر را واریز نمایند.
از بین ۵ میلیون متقاضی مسکن، نیمی از آنها به موجب عدم توانایی در پرداخت مبلغ افزوده و هم چنین تاخیر در تحویل، مجبور به انصراف از نهضت ملی مسکن گردیدند. از این بین برخی از افراد نیز اقدام به فروش امتیاز مسکن خود می کنند. البته لازم به ذکر است که از بین ۲.۵ میلیون نفر باقیمانده نیز اکثریت آنها توانایی پرداخت به موقع و کامل مبالغ را نداشته و به سختی مجبور به تحمل شرایط گشته اند. از این رو رتبه بندی و امتیاز متقاضیان جهت اعطای واحد بر حسب میزان آورده و خوش حسابی آنها در پرداخت به موقع تعیین می گردد.
تامین اهداف نهضت ملی مسکن
این طرح در ابتدا با شرایطی به تصویب رسید که فرصت مناسبی برای کسانی که قصد خانه دار شدن داشتند؛ بود. اما باید بپذیریم که دولت در تعیین شرایط ساخت، پرداخت و تحویل این طرح اغراق آمیز پیش رفته و طرحی رویایی و دور از واقعیت را به تصویب رساند. زیرا در کشور ما با وجود رکود اقتصادی و تورم بالا اجرایی نمودن این طرح کاری دشوار و حتی شاید نشدنی است. نه تنها در ابتدا زمان اتمام پروژه و منابع مالی به صورت دقیق برنامه ریزی نشده، بلکه هنوز هم قطعیتی در میزان آورده ها، مهلت پرداخت آورده ها، مبلغ تمام شده و زمان تحویل وجود ندارد. شاید بتوان گفت شرایط پرداختی هیچ یک از متقاضیان همانند هم نبوده و این بدان معناست که قانون و نظارت ثابت و خاصی بر این طرح حکم فرما نیست. این امر بلاتکلیفی محض بوده و بسیاری از متقاضیان را مجاب به انصراف کرده است.
برنامه ریزی ساخت واحدهایی با متری ۴ میلیون تومان، حال به موجب بروز مشکلات و افزایش تورم به موجب دیرکرد در ساخت و تحویل؛ با اختلال مواجه شده و به متری ۱۵ میلیون تومان رسیده است. البته با شرایط موجود، این تعرفه برای کسانی است که به موقع مبالغ اعلام شده از جانب وزارت راه و شهرسازی را پرداخت نمایند و به عنوان متقاضی فعال شناخته شوند و امتیاز و رتبه آنها در بین متقاضیان بالا باشد.
